Pomimo niedawnego wzrostu popularności, obszerna lista zalet octu jabłkowego jest dobrze znana od wieków. Już nasze babcie wiedziały, że ocet jabłkowy jest skuteczny na wszystkie dolegliwości, od przeziębienia do niestrawności. Niestety naukowcy nie są tak optymistycznie nastawieni do zdrowotnych właściwości octu jabłkowego. Chociaż udało się im potwierdzić jego skuteczność w przypadku wybranych problemów zdrowotnych.
Co to jest ocet jabłkowy
Ocet jabłkowy wytwarzany jest z jabłek, które przeszły fermentację bakteryjną. Jest to proces, w którym cukier jest najpierw przekształcany w alkohol, a następnie fermentowany do kwasu octowego. Oprócz octu jabłkowego produkt fermentacji jabłkowej zawiera również inne biologicznie czynne składniki:
- kwas galusowy, p-kumarowy, ferulowy, cytrynowy, foliowy
- katechinę Y
- epikatechiny
- kwas chlorogenowy
- kofeinę
- fosfor, wapń, miedź, sód, potas,
- witaminy A, B1, B2, B6, C, E,
- pektyny, sole mineralne, aminokwasy i flawonoidy o działaniu antyoksydacyjnym
Jak widzisz jest to w pewnym stopniu kopalnia zdrowia.
Ludzie od wieków używali octu jabłkowego do nadania smaku i konserwacji żywności. Obecnie wiele osób twierdzi, że ocet jabłkowy ma również pewne właściwości lecznicze. Doświadczenia na zwierzętach wykazały, że ma on różne funkcje farmakologiczne, w tym właściwości przeciwutleniające, przeciwzapalne, przeciwcukrzycowe, przeciwnadciśnieniowe i przeciwhiperlipidemiczne.
A co na to naukowcy?
Na co pomaga ocet jabłkowy – właściwości potwierdzone naukowo:
- na odchudzanie
- w cukrzycy
- na podwyższony cholesterol
- na bakterie i grzyby
1. Schudnij z octem jabłkowym – czyli ocet jabłkowy na odchudzanie
Kilka badań sugeruje, że ocet jabłkowy może pomóc w utracie wagi.
- Zmniejsza poziom sacharydów i lipidów we krwi, które działają na ośrodek głodu.
- Przypuszcza się, że może wydłużać uczucie sytości z powodu działania opóźniającego opróżnianie żołądka.
- Aktywuje geny i enzym AMPK (aktywowana kinaza białkowa), który stymuluje spalanie tłuszczu.
- Zmniejsza produkcję i akumulację lipidów w organizmie i wątrobie.
Jedno z badań wykazało, że osoby, które spożywały ocet jabłkowy wraz z dietą niskokaloryczną, straciły na wadze więcej niż osoby, które stosowały samą dietę.
Po 12 tygodniach spożywania 30 ml octu jabłkowego każdego dnia uczestnicy mieli niższy wskaźnik masy ciała i mniej tłuszczu na brzuchu. Zgłaszali także mniejszy apetyt niż ci, którzy nie przyjmowali octu. Co prawda niektóre badania sugerują, że brak apetytu był wynikiem nudności po spożyciu octu jabłkowego, ale efekt został osiągnięty. Odradzam jednak jedzenie octu jabłkowego, jeżeli czujesz po nim mdłości.
Oprócz kwasu octowego w redukcji masy ciała może brać udział również inny składnik octu jabłkowego – witamina C. Osoby z wyższym stężeniem witaminy C podczas aktywności fizycznej utleniają o 30% więcej lipidów niż osoby o niższym stężeniu
2. Obniż cukier we krwi – czyli ocet jabłkowy a cukrzyca
Jeżeli spożywasz ocet jabłkowy do posiłku to jest spora szansa, że poziom insuliny i cukru we krwi ulegnie obniżeniu. Wynika to najprawdopodobniej z faktu, że ocet opóźnia opróżnianie żołądka. Zostało to udowodnione w badaniach u pacjentów z cukrzycą insulinozależną i gastroparezą cukrzycową.
Ocet jabłkowy poprawia także wrażliwość na insulinę oraz obniża poziom glukozy i insuliny we krwi po posiłku u osób z insulinoopornością. Osoby z cukrzycą typu 2 wykazały niewielką poprawę wrażliwości na insulinę, ale poposiłkowy poziom glukozy i insuliny nie uległ zmianie po dodaniu octu jabłkowego do posiłku. Ocet jabłkowy miał porównywalne działanie przeciwglikemiczne do pozytywnej grupy kontrolnej leczonej środkiem przeciwcukrzycowym – Glibenklamidem.
Mała uwaga. Badanie wykazało, że dopiero w 7 dniu ocet jabłkowy znacząco obniżył poziom glukozy w osoczu u myszy z cukrzycą. Więc nie licz na to, że jeżeli cokolwiek się zmieni w twoim organizmie, jeżeli zastosujesz ocet jabłkowy raz lub będziesz stosować go nieregularnie.
W Szwecji oraz w innych krajach europejskich zwyczajem jest spożywanie octu w sosie sałatkowym. U naszego północnego, zamorskiego sąsiada pacjenci z cukrzycą często piją codziennie ocet ze względu na jego pozytywny wpływ na poziom glukozy we krwi.
Musisz jednak pamiętać, że z powodu opóźniania żołądka odstęp pomiędzy posiłkami powinien być dłuższy, aby MMC miał czas wszystko posprzątać i przepchnąć dalej. Dzięki temu unikniesz namnażania bakterii i rozwoju SIBO, na które są narażone osoby z cukrzycą.
Zalecana ilość octu jabłkowego to 30 ml w szklance wody – przed posiłkiem lub jako dodatek do sałatki.
3. Zmniejsz poziom trójglicerydów, czyli ocet jabłkowy na cholesterol
W leczeniu tych zaburzeń metabolicznych rutynowo stosuje się modyfikacje stylu życia (zmiany diety i aktywność fizyczna) oraz leki, takie jak statyny, fibraty i farmaceutyki zwiększające wrażliwość na insulinę.
W licznych badaniach na zwierzętach i mniej licznych na ludziach wykazano, że ocet jabłkowy:
- obniżył profil lipidowy przy diecie wysokocholesterolowej
- wykazał działanie ochronne przeciwko uszkodzeniom oksydacyjnym erytrocytów, nerek i wątroby
- obniżał poziom cholesterolu, trójglicerydów we krwi i lipoprotein o bardzo niskiej gęstości
Zalecane dawki octu jabłkowego to minimum 15 ml dziennie. U osób badanych efekty obserwowano po 4 tygodniach podawania octu jabłkowego.
4. Zabij bakterie i grzyby – czyli ocet jabłkowy i jego działanie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze
Wyniki pokazują, że ocet jabłkowy ma wielorakie właściwości przeciwdrobnoustrojowe z klinicznymi implikacjami terapeutycznymi. Wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwdrobnoustrojowe na bakterie E. coli, S. aureus i C. albicans i MRSA. Hamowanie wzrostu bakterii przez ocet jabłkowy jest porównywalne z działaniem antybiotyków.
Nie ma niestety badań na ludziach z wykorzystaniem octu jabłkowego, które potwierdziłyby skuteczność usuwania bakterii z przewodu pokarmowego. Z powodzeniem możesz go natomiast stosować zewnętrznie. Po rozcieńczeniu możesz go stosować bezpośrednio na skórę, aby złagodzić grzybicę paznokci i inne drobne infekcje.
Ocet jabłkowy na zgagę i refluks – wiara czyni cuda, ale badań brak
Dostępnych jest wiele informacji na temat pozytywnego wpływu octu jabłkowego na zgagę i refluks. Niewiele jest jednak dowodów naukowych, że stosowanie octu jabłkowego w leczeniu refluksu żołądkowego przynosi jakikolwiek skutek. Ocet sam w sobie jest kwasem i nierozcieńczony może uszkadzać błonę śluzową krtani i przełyku. Teoretycznie obniżenie pH soku żołądkowego może powodować zmniejszenie uwalniania gastryny. Efektem tego jest zahamowanie uwalniania HCl i pepsyny co może łagodzić objawy refluksu żołądkowego. Ale to tylko teoria. W żadnych badaniach nie dowiedziono, że stosowanie octu jabłkowego poprawia objawy refluksu żołądkowego i zmniejsza zgagę.
Ważne jest to, że ocet jabłkowy powinien być spożywany po rozcieńczeniu w niewielkiej ilości wody lub soku, ponieważ może spalić gardło. Możesz go też dodać do oliwy i użyć jako sosu do sałatki.
Skorzystałam z fantastycznej pracy i wiedzy zawartej w poniższych materiałach:
- ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8243436/
- pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29379012/
- ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7817673/
- researchgate.net/profile/Sapha-Shibeeb/publication/313099915_The_Potential_of_Apple_Cider_Vinegar_in_the_Management_of_Type_2_Diabetes/links/58901109aca272bc14bc6b45/The-Potential-of-Apple-Cider-Vinegar-in-the-Management-of-Type-2-Diabetes.pdf
- obesitygenejournal.com/articles/niogb-aid1016.pdf
- link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-030-48890-1_29
