Kolejną dietą, która jest czasem polecana w leczeniu SIBO to dieta GAPS. Oprócz pozytywnego wpływu na jelita, jej autorka obiecuje poprawę warunków psychologicznych i behawioralnych.
Dieta GAPS – podstawowe informacje
Termin GAPS oznacza Gut and Psychology Syndrome, czyli „syndrom jelit i psychologii”. Dieta GAPS opiera się na założeniu, że zdrowie jelit jest powiązane z ogólnym zdrowiem fizycznym i psychicznym. Dieta GAPS została opracowana przez Dr Natashę Campbell-McBride. Pani Doktor uważa, że złe odżywianie i nieszczelne jelito lub zwiększona przepuszczalność jelit są odpowiedzialne za wiele problemów psychologicznych, neurologicznych i behawioralnych. Wg diety GAPS wyeliminowanie niektórych pokarmów, takich jak zboża i cukry, może pomóc ludziom w leczeniu schorzeń wpływających na mózg, między innymi autyzmu i dysleksji.
Dieta GAPS polega na wyeliminowaniu zboża, cukru, soji, pasteryzowanych produktów mlecznych, warzyw skrobiowych i przetworzonej żywności. Niezbędnymi dodatkami w tej diecie są suplementy:
- probiotyki
- Niezbędne Nienasycone Kwasy Tłuszczowe (NNKT)
- tran
- enzymy trawienne
- suplementy witaminowe i mineralne
Konkretne marki i produkty, które rekomenduje Pani Doktor są wymienione na jej autorskiej stronie internetowej: https://www.gapsdiet.com
Dieta GAPS składa się z 3 faz – podobnie jak dieta low FODMAP.
- Wprowadzenie
- Pełna dieta GAPS
- Faza reintrodukcji
Dieta GAPS – co można jeść
1 faza – dieta wprowadzająca
Jest podzielona na sześć etapów. Każdy etap wprowadza nowe pokarmy, ale pokarmy na każdym etapie są indywidualnie dostosowywane do każdej osoby w oparciu o jej tolerancję. Ta faza powinna trwać od trzech do sześciu tygodni. Autorka uzależnia to od stanu jelit.
Etap 1:
- domowe wywary mięsne i gotowane mięso lub ryba
- ugotowane warzywa
- probiotyki, takie jak fermentowane soki warzywne, jogurt lub kefir
- herbata imbirowa lub rumiankowa z surowym miodem
Etap 2:
To, co w etapie 1 i dodatkowo:
- surowe, ekologiczne żółtka
- gulasz z mięs, ryb i warzyw
- domowe ghee
Etap 3
Dodajemy kolejne pokarmy:
- awokado
- kapusta kiszona i warzywa fermentowane
- naleśniki wg przepisu GAPS
- jajecznica z ghee, tłuszczu gęsiego lub tłuszczu z kaczki
- suplementy probiotyczne
Etap 4
Dodajemy:
- pieczone lub grillowane mięsa
- oliwa z oliwek tłoczona na zimno
- świeżo wyciśnięty sok z marchwi
- chleb wg przepisu GAPS
Etap 5
Nowe produkty:
- przecier z gotowanego jabłka
- surowe warzywa, takie jak sałata i obrany ogórek
- tłoczony sok owocowy
Etap 6
W ostatnim etapie dodajemy:
- surowe, obrane jabłko
- surowe owoce
- wypieki słodzone suszonymi owocami
2 faza – pełna dieta GAPS
Podczas pełnej diety GAPS należy unikać wszystkich zbóż, cukrów, warzyw skrobiowych, rafinowanych węglowodanów i przetworzonej żywności. Ten etap trwa średnio 18-24 miesiące. Co można jeść:
- jajka
- mięso, ryby i skorupiaki (tylko świeże lub mrożone)
- świeże warzywa i owoce
- czosnek
- naturalne tłuszcze, takie jak oliwa z oliwek, olej kokosowy i ghee
- umiarkowana ilość orzechów
- wypieki wg przepisów GAPS z mąki orzechowej
3 faza – faza reintrodukcji
Po co najmniej 6 miesiącach normalnego trawienia ludzie mogą przejść do fazy reintrodukcji obejmującej wprowadzanie warzyw skrobiowych.
Dieta GAPS podsumowanie
Założenia, na których powstała dieta GAPS bardzo mnie zainteresowały, ponieważ są zgodne z ostatnimi badaniami oraz z moimi własnym zdaniem na temat wpływu mikrobioty jelit na ogólny stan zdrowia, w tym zdrowie psychiczne. Po przeczytaniu zaleceń, które należy stosować w diecie GAPS uważam, że jest ona bardzo restrykcyjna, co może doprowadzić do dużej utraty wagi. Dodatkowo w tej diecie je się dość mało błonnika, chyba, że osoba stosująca GAPS zjada duże ilości gotowanych warzyw. Obawiam się jednak, że nie są one w stanie pokryć zapotrzebowania na błonnik.
Dieta GAPS bardzo przypomina mi dietę ketogeniczną. Spotkałam się już z informacjami na zagranicznych forach internetowych, że dieta keto pomogła niektórym osobom chorującym na SIBO. Osobiście obawiam się zarówno diety GAPS jak i keto, ze względu na to, że wg mnie mogą ograniczyć ruchliwość jelit. Zagłodzimy więc bakterie odcinając je od węglowodanów, ale zastanawiam się, czy na dłuższą metę nie pogorszymy sobie zdrowia poprzez rozleniwienie jelit.
Ograniczenia produktów zwłaszcza w pierwszej fazie są tak duże, że nie wiem, czy byłabym w stanie stosować się do zaleceń przez dłuższy czas. Natknęłam się także na informacje, że dieta GAPS jest krytykowana przez lekarzy i dietetyków właśnie za to, że jest zbyt restrykcyjna.
Skorzystałam z fantastycznej pracy i wiedzy zawartej w poniższych materiałach:
- medicalnewstoday.com/articles/325046#how-to-follow
- healthline.com/nutrition/gaps-diet
- gapsdiet.com
