Dieta elementarna to bardzo restrykcyjna dieta, w trakcie której zastępuje się pokarmy specjalnymi formułami chemicznymi. Stosują ją osoby z poważnymi schorzeniami i powinna być monitorowana przez lekarza. Może być jednak ostatnią deską ratunku, jeżeli chorujesz na SIBO i nie działają na ciebie antybiotyki, zioła i zbilansowana dieta bazująca na produktach low FODMAP.
Dieta elementarna – podstawowe informacje
Dieta elementarna składa się z łatwo przyswajalnych preparatów, które występują w postaci płynnej lub w proszku i dostarczają wszystkich składników odżywczych, jakich potrzebuje organizm. Zawiera białka, tłuszcze i węglowodany, które podzielono na ich elementy budulcowe – aminokwasy, kwasy tłuszczowe i cukry. Zawiera również witaminy i minerały.
Ponieważ składniki odżywcze w tej postaci są łatwo przyswajalne, dieta elementarna umożliwia odpoczynek przewodu pokarmowego bez narażania się na niedobory składników odżywczych.
- Wszystkie białka są już rozłożone.
- Nie ma błonnika ani prebiotyków, które karmiłyby bakterie jelitowe.
- Nie ma cząstek pokarmu, co zmniejsza stany zapalne i reakcje immunologiczne.
- W miarę spożywania diety elementarnej układ pokarmowy odpoczywa i regeneruje się. Jelita również mają przerwę od czynników drażniących oraz tych, wywołujących alergie.
Dieta elementarna – jak stosować
Dietę elementarną prawie zawsze nadzoruje lekarz, który zaleca rodzaj i ilość mieszanki w oparciu o potrzeby kaloryczne i żywieniowe każdej osoby. Średni czas trwania diety to 2 -3 tygodnie.
Badania pokazują, że dieta elementarna może pomóc w radzeniu sobie z objawami chorób zapalnych i stanów, które wpływają na przewód pokarmowy. Tego typu diety są stosowane od dziesięcioleci w leczeniu choroby Leśniowskiego-Crohna, która powoduje przewlekłe zapalenie przewodu pokarmowego, ból brzucha i złe wchłanianie.
Ponadto dieta elementarna może pomóc w leczeniu przerostu bakterii w jelicie cienkim (SIBO). Nie ma jeszcze wielu badań dotyczących tego typu diety i SIBO, ale niektórzy lekarze zwłaszcza w USA zalecają taką dietę w przypadku „trudnego” SIBO.
Po zrealizowaniu cyklu diety elementarnej najczęściej wprowadza się dietę eliminacyjną: low FODMAP, SCD lub GAPS. Ważne jest, aby nie rzucać się od razu na ciężkostrawne pokarmy stałe, bo żołądek może zareagować bardzo źle.
Dieta elementarna – dostępne preparaty
Po przejrzeniu internetu nie znalazłam żadnej polskiej strony z preparatami diety elementarnej. 2 produkty, które pojawiają się w artykułach lub badaniach dotyczących SIBO należą do firmy Nestle, ale też nie ma ich w sprzedaży w Polsce.
Vivonex
To dieta elementarna, która w niektórych badaniach wykazała obiecujące wyniki. Jedno z badań z udziałem pacjentów z SIBO wykazało, że 80 % osób doświadczyło znacznej poprawy podczas stosowania Vivonex przez dwa tygodnie i 85 % po trzech tygodniach. Według twórców Vivonex zawiera 100 procent wolnych aminokwasów i ma niską zawartość tłuszczu, dzięki czemu jest odpowiedni dla osób z poważnymi problemami żołądkowo-jelitowymi. Jest również wolny od laktozy, bezglutenowy, nisko osadowy i koszerny.
Tolerex
Jest to preparat podobny do Vivonex’u i formuła wyprodukowana także przez Nestle. Zawiera w 100% wolne aminokwasy i ma niską zawartość tłuszczu. Podobnie jak Vivonex, Tolerex można stosować podczas karmienia przez sondę lub w suplementacji doustnej i nie zawiera laktozy, glutenu, jest ubogoresztkowy i koszerny.
Zarówno Vivonex, jak i Tolerex powinno się stosować wyłącznie pod nadzorem lekarza.
Dieta elementarna – podsumowanie
Dieta elementarna może być trudna do zrealizowania dla niektórych osób. Średnio przez 2 tygodnie jej spożywania nie je się żadnych normalnych produktów spożywczych. Jeżeli jednak objawy SIBO nie ustępują pomimo leczenia antybiotykiem, suplementami ziołowymi i dietą low FODMAP to możesz spróbować diety elementarnej. Ważne jest, aby stosować ją pod nadzorem lekarza. Możesz też spróbować stosować dietę elementarną w 50%. Czyli połowę posiłków zastąpić napojami z diety elementarnej. W badaniach udowodniono, że taki sposób działa na pacjentów z chorobą Crohn’a.
Formuły elementarne mają zazwyczaj bardzo niską zawartość tłuszczu i wysoką zawartość węglowodanów, co może zwiększyć poziom cukru we krwi. Dlatego dieta elementarna może prowadzić do rozregulowania poziomu cukru we krwi, więc nie należy jej stosować na własną rękę.
Skorzystałam z fantastycznej pracy i wiedzy zawartej w poniższych materiałach:
- healthline.com/nutrition/elemental-diet#what-it-is
- ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4285926/
- pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/14992438/
- pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17059514/ draxe.com/nutrition/elemental-diet/
