Jeżeli nie byłeś dzisiaj w toalecie (idealnie rano przed śniadaniem) to lepiej się tym zajmij, zanim rozboli cię głowa. Szybko działający środek na zaparcia może zadziałać prewencyjnie i być może nie będziesz musiał sięgać po aspirynę.
Co wspólnego mają zaparcia i ból głowy?
Możesz się śmiać, ale czytając ostatnie badania sugeruję, że jeżeli boli cię głowa to zastanów się, kiedy ostatnio byłeś w toalecie na dłuższym posiedzeniu. I zamiast łykać aspirynę, paracetamol lub ibuprofen lepiej sięgnij po szybki sposób na zaparcia. Pozbędziesz się nie tylko bólu głowy, ale też oczyścisz organizm.
Jeżeli cierpisz na IBS (a tę chorobę ma około 30% ludzi) to masz nawet 50% szans, że równocześnie dopadnie Cię migrena i ból głowy. A wiadomo, że jak masz IBS, to prawdopodobnie też masz zaparcia.
Co to są zaparcia?
Generalnie przewlekłe zaparcia są bardzo rozpowszechnione i dotykają od 10% do 15% populacji.
Aby faktycznie kwalifikować się do tej grupy osób musisz spełnić co najmniej 2 z poniższych kryteriów:
- Mniej niż 3 wypróżnienia tygodniowo
- Naprężenie w >25% czasu
- Guzowate lub twarde stolce > 25% przypadków
- Uczucie niedrożności odbytu > 25% czasu
- Wrażenie niepełnej ewakuacji > 25% czasu
- Manewry ręczne wymagane do wspomagania defekacji w > 25% przypadków
Brzmi znajomo?
Jeżeli twoje objawy trwają krócej niż tydzień, to nie musisz się martwić. Prawdopodobnie zmieniłeś dietę lub przestałeś się ruszać (tak, wiadomo – Covid). Mógł też dojść stres (Covid) lub zmieniłeś miejsce zamieszkania i wizyty w nieznanym miejscu, nazywanym obecnie „łazienka mojej dziewczyny/ chłopaka”, są dla ciebie niekomfortowe. Będąc kobietą stresujesz się jeszcze bardziej – bo co on sobie pomyśli!? Natomiast przewlekłe zaparcia na ogół definiuje się jako objawy utrzymujące się przez co najmniej 3 miesiące.
Szybkie sposoby na zaparcia, czyli gdy chcesz, a nie możesz
Zakładam, że skoro chcesz się pozbyć zaparcia teraz-natychmiast, to nie interesuje cię zdrowa dieta, nawodnienie organizmu, błonnik czy zmiana stylu życia (które są mimo wszystko ważne, zwłaszcza w przypadku przewlekłych zaparć o czym za chwilę). Skupię się więc na produktach dostępnych od ręki w aptece lub sklepie.
Środki działające osmotycznie:
- Glikol polietylenowy, czyli makrogole (np. Forlax, Dulcosoft, Xenna Balance)
Niektóre preparaty mogą być stosowane także u dzieci (ale zawsze najpierw przeczytaj ulotkę, zapytaj lekarza lub farmaceutę). Wg badań glikol polietylenowy jest lepszy niż laktuloza pod względem częstotliwości stolca na tydzień, formy stolca, łagodzenia bólu brzucha i konieczności stosowania dodatkowych produktów.
- Laktuloza (np. Duphalac, Normalac)
Często stosowana zamiennie z makrogolami, choć niektóre badania mówią, że makrogole są bardziej skuteczne.
- Sole magnezu – w postaci roztworu cytrynianu magnezu lub zawiesiny wodorotlenku magnezu (popularny w USA Milk of Magnesia).
Magnez działa superszybko. Wizytę w toalecie możesz zaliczyć nawet w ciągu 30 minut od wypicia mieszanki. Unikaj jednak długotrwałego stosowania środków przeczyszczających na bazie magnezu ze względu na potencjalną toksyczność.
- Sorbitol
To alkohol cukrowy występujący w roślinach. Sorbitol nie jest trawiony, ani wchłaniany w jelicie cienkim. Ma też zdolność zatrzymywania wody w swoich cząsteczkach, co prowadzi do wzrostu ilości wody w świetle jelita. To z kolei może zmiękczać stolec, a tym samym ułatwiać wypróżnianie. Nie ma niestety zbyt wielu badań potwierdzających, że np. śliwki lub sok śliwkowy są naprawdę skuteczne, ale zawsze możesz sam sprawdzić.
Produkty hipertoniczne z listy powyżej działają na zasadzie efektu osmotycznego, zatrzymując wodę w okrężnicy (twoja przyszła kupa robi się bardziej miękka i chętniej z ciebie wychodzi).
Środki stymulujące:
- Senes i bisakodyl (np. Xenna, Dulcobis)
Działają na splot mięśniówki jelita grubego i stymulują skurcze perystaltyczne. Zmniejszają również wchłanianie wody ze światła jelita. W przypadku bisakodylu istnieje wiele badań wykazujących jego skuteczność i bezpieczeństwo. Co zaskakujące, pomimo powszechnego stosowania senesu od ponad wieku, nie ma dobrze zaprojektowanego badania RCT porównującego jego skuteczność z placebo.
Lubrykanty czyli smarowacze (uwaga, Durex tutaj nie pomoże)
- Parafina ciekła
Stosowanie parafiny lub olejów z nasion uważane jest za skuteczne jako szybki sposób na zaparcia. Takie podejście jest szczególnie popularne w USA i Australii. Nie dotarłam jednak do żadnego sensownego badania potwierdzającego skuteczność stosowania parafiny przy zaparciach. Znalazłam tylko 1 randomizowane badanie kliniczne, które wskazuje, że laktuloza z parafiną może być stosowana zamiennie z glikolem polietylenowym w leczeniu czynnościowych zaparć.
Wszystkie szybkie sposoby na zaparcia powinny być stosowane doraźnie. I pamiętaj! Najpierw sięgaj po osmotyczne wspomagacze, potem po stymulanty. A lubrykanty? No cóż, jak lubisz spożywać pochodne ropy naftowej, to proszę bardzo.
10 przykazań pozwalających uniknąć przewlekłych zaparć
Szybkie sposoby na zaparcia zadziałały? No to teraz, jeżeli już uporałeś się z chwilowym zastojem, to pomyśl o prewencji i działaniu długofalowym. Nie będę się rozpisywać, bo wszyscy wiedzą jak ważny jest zdrowy styl życia. Ale nie mogę całkiem pominąć tego aspektu, więc pamiętaj:
- Jeżeli jesteś odwodniony to masz dużą szansę na zaparcia. Więc pij wodę na kupę.
- Niektóre badania wykazały, że woda gazowana jest skuteczniejsza niż woda z kranu w łagodzeniu zaparć. Więc woda gazowana nie jest „be”, a jeżeli będzie z magnezem, to jest jeszcze bardziej „mniam-mniam”. Tylko nie dla osób z IBS (I am so sorry).
- Jeżeli zażywasz błonnik, to pij jeszcze więcej wody. I jedz błonnik rozpuszczalny (psyllium – the best, otręby owsiane, jęczmień, niektóre owoce i warzywa).
- Niedawne odkrycie makaronożerców, którzy chcą być fit – makaron Shirataki – też może pomóc.
- Jak znudzą ci się zachwyty nad makaronem bez smaku (a taki jest Shirataki) to możesz łykać glucomannan. Jest to rodzaj rozpuszczalnego błonnika z korzeni rośliny konjac (nie mylić z koniakiem). Może on dodatkowo obniżyć poziom glukozy, cholesterolu, trójglicerydów i ciśnienie krwi oraz umożliwić utratę wagi.
- Jeżeli jesteś leniwy to mam dobrą wiadomość. Nie dowiedziono na 100%, że ćwiczenia fizyczne unormują twoje wędrówki do toalety. Naukowcy w tym temacie jakoś nie mogą się dogadać. Ale rusz tyłek, żeby lepiej się poczuć ogólnie.
- Możesz łykać probiotyki (ale uważaj, jeżeli masz SIBO), a najlepiej jedz kiszonki.
- Odstaw mleko, twarożki i inne produkty mleczne. Jeżeli po ich zjedzeniu masz wzdęcia, to może się okazać, ze masz nietolerancję laktozy. A jednym z objawów nietolerancji laktozy są zaparcia.
- Jeżeli pijesz kawę to na zdrowie, a raczej na kupę. Badania mówią, że kawa może skłonić cię do wizyt w toalecie. Zwłaszcza kawa z kofeiną, która zwiększa wydzielanie kwasu żołądkowego i aktywność motoryczną okrężnicy u osób zdrowych oraz prowadzi do efektu przeczyszczającego u osób podatnych. Jeżeli pijasz kawę, to pij też więcej wody. Włosi wiedzieli już o tym bardzo dawno, dlatego podają szklankę wody do espresso. Whaaat????? Oczywiście, że nie o to chodziło Włochom w tym przypadku. Woda do espresso ma za zadanie oczyścić kubki smakowe, aby jeszcze lepiej smakowało ci pyszne, gęste, mocne espresso. Ale wyszło im zdrowo, więc wypij szklankę wody zanim wypijesz kawę.
- I na koniec – metoda autorska na uniknięcie zaparć. Masaż wewnętrzny, czyli dużo seksu stymuluje cię od środka. Uwaga! Metoda ta nie została potwierdzona naukowo!
Skorzystałam z fantastycznej pracy i wiedzy zawartej w poniższych materiałach:
- aafp.org/afp/2014/0715/p82.html
- tandfonline.com/doi/full/10.1080/17474124.2020.1708718
- ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6140151/
- ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4357773/
- ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3714407/
- pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12352219/
- ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5467063/pdf/WJG-23-3771.pdf
- pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9581985/
- ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6265758/
- online.reed.es/Revistas/REED_2016_108_12/Contenido/pdf/vol108num12_en_7.pdf
- cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD007570.pub2/full
- aafp.org/afp/2015/0915/p500.html
- pubs.rsc.org/en/content/articlelanding/2021/FO/D1FO01125A#cit29
- jabfm.org/content/24/4/436.long
- ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7707874/
- ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1718886/pdf/v085p00121.pdf
