Możesz być super zdrowy i zadbany. Prawdziwy z ciebie czyścioszek. Dbasz też o zdrowe odżywianie i uprawiasz sport. I mimo wszystko możesz złapać grzybicę. Sprawdź więc czy na pewno robisz wszystko, aby jej zapobiec.
W Medonet możemy znaleźć informację:
Ponad dziesięć lat temu, w ramach Projektu Achilles, dermatolodzy przeprowadzili w Europie jedno z największych badań dotyczące schorzeń stóp. Przebadano wówczas również 40 tys. Polaków. Niestety, wyniki nie były zadowalające. Okazało się, że z grzybicą stóp borykało się 42% naszych rodaków, a 21% z nich cierpiało na grzybicę paznokci.
W biuletynie PZH z 2008 r (ostatni rok, w którym spisywano liczbę zakażeń grzybiczych) znajdziemy natomiast informację, że zapadalność na różne postaci grzybicy (skórne i układowe) wyniosła 19,4 na 100 tysięcy osób (w województwie opolskim ponad 120). Poglądowo – na Covid zapadalność wynosi 17,4 na 100 tysięcy osób.
Jeżeli jesteś kobietą to masz 75% szansy na to, że dopadnie cię infekcja grzybicza pochwy.
Jakie typy grzybicy możesz złapać
- grzybica stóp i paznokci
- grzybica skóry w tym skóry głowy
- grzybica pachwiny
- grzybica pochwy
- grzybica penisa
- grzybica jamy ustnej – tak zwane pleśniawki
- grzybica płuc
- grzybica układu pokarmowego – nazywana często kandydozą lub Candida
Candida jest odpowiedzialna za większość zakażeń grzybiczych wewnątrzustrojowych, chociaż najczęściej kandydozą przyjęło się nazywać właśnie grzybicę układu pokarmowego. Choć możesz być pewny, że jeżeli masz przerost grzybów w jelitach to zapewne ich nadmiar znajduje się także w innych twoich organach.
Istnieje wiele możliwych przyczyn Candida, w tym dieta bogata w cukier, rafinowane węglowodany i alkohol, które pomagają karmić twoje grzyby. Tak, w twoich jelitach prawdopodobnie Candida już jest (mieszka u około 70% ludzi). I nie zrobi ci krzywdy, jeżeli będziesz dbać o równowagę bakteryjną i nie dopuścisz do dysbiozy.
Grzybica skóry i paznokci i dlaczego ją łapiesz. I co zrobić, żeby jej jednak nie złapać.
Będzie krótko, bo zakładam, że nie muszę wspominać o myciu i dokładnym wycieraniu stóp i zmianie skarpetek codziennie.
Skupmy się więc na czymś równie oczywistym, ale często zapominanym – nawiązuję do własnych obserwacji.
1. Sport to zdrowie! Ale…
Grzyby potrzebują ciepłego i wilgotnego środowiska do wzrostu. A więc siłownie, szatnie, sauny, prysznice i baseny stanowią potencjalne miejsce, gdzie możesz złapać na przykład grzybicę paznokci. Ćwicz więc na zdrowie, ale zwracaj uwagę na to, aby siłownia / sauna / basen, z których korzystasz były naprawdę utrzymywane w czystości. I noś klapki, a po skorzystaniu z terapii „wodno-cieplarnianej” umyj stopy i ciało.
I pamiętaj o utrzymywaniu butów sportowych w suchości i czystości.
2. Ach te wakacje
W hotelach (nawet tych najlepszych) tez noś klapki, zwłaszcza, gdy zamiast parkietu podłoga pokryta jest wykładziną. Nie uwierzę, że hotele dezynfekują wykładziny po każdym gościu. Wbrew pozorom najczystsza w całym pokoju hotelowym jest właśnie łazienka. Ją trzeba umyć, bo inaczej widać ślady „bytności”. Ale tam też poruszaj się w klapkach.
3. Butów nigdy zbyt wiele…
Ostatnio przerzuciliśmy się na zakupy w internecie. Butów także. Ale nie trać czujności – nie zakładaj butów, które przymierzasz w swoim własnym, czystym domu na gołe stopy. ZAWSZE zakładaj skarpetki. Nawet do sandałów. A jeżeli zdecydujesz się na zakup to zdezynfekuj wkładkę lub ją wymień.
4. Dbaj o siebie, ale ostrożnie
Fryzjer, kosmetyczka, manikiur, pedikiur. Warto dbać o siebie. Korzystaj tylko ze sprawdzonych miejsc i pilnuj, aby fryzjerka nie czesała cię używanym grzebieniem, a paznokcie upiększane były zdezynfekowanymi narzędziami. Odradzam korzystanie z przypadkowych i niesprawdzonych gabinetów i salonów piękności w Tajlandii czy na Filipinach.
Grzybice skóry i paznokci choć powierzchowne mogą naprawdę uprzykrzyć życie i zająć ci czas na kolejne kilka tygodni lub nawet miesięcy. Grzybice generalnie trudno się leczy, a grzyby są tak sprytne, że uodparniają się nawet na antybiotyki.
Kto ma większe szanse na zachorowanie na kandydozę układu pokarmowego?
Jeżeli masz osłabiony układ odpornościowy masz tez sporą szansę na złapanie infekcji grzybiczej. Wiele czynników może potencjalnie osłabić twój układ odpornościowy. Na przykład niedobory składników odżywczych, zaburzenia odporności, palenie, a nawet stres. Brzmi znajomo? Co prawda może i zdrowo się odżywiasz, ćwiczysz regularnie i ogólnie dbasz o siebie, ale na stres jesteś narażony praktycznie codziennie. I nie jest to nic nadzwyczajnego w czasach, w których żyjemy. Każda osoba z osłabionym układem odpornościowym jest bardziej podatna na rozwój Candida, a więc wszyscy zestresowani, niemowlęta, małe dzieci, osoby starsze, osoby ze zdiagnozowanym HIV/AIDS oraz chorujące przewlekle, w tym na choroby autoimmunologiczne.
Szansa na złapanie Candida wzrasta, jeżeli zażywasz lub zażywałeś niektóre leki.
1. Antybiotyki o szerokim spektrum działania
Zgadza się, antybiotyki czasem są niezbędne. Niektórzy lekarze mają jednak zwyczaj przepisywania ich na każdą chorobę, bez względu na faktyczną potrzebę ich stosowania. Zupełnie niepotrzebnie. Problem z antybiotykami i ich nadużywaniem polega na tym, że nie tylko zabijają one złe bakterie – zabijają też te dobre. Jeżeli zażywasz lub zażywałeś (na przykład jak dziecko) dużo antybiotyków to masz także duże szanse na to, że w twoim organizmie z radością dominuje Candida. A reszta twoich dobrych bakterii z trudem walczy o przetrwanie.
2. Pigułki antykoncepcyjne
Badania wskazują, że doustne środki antykoncepcyjne zawierające estradiol mogą prowadzić do kolonizacji Candida w jamie ustnej.
Podobnie, tabletki antykoncepcyjne zwiększają ryzyko grzybicy pochwy.
Winny temu jest estrogen, który wspiera produkcję glikogenu w błonie śluzowej pochwy, zapewniając bogate w składniki odżywcze środowisko dla rozrostu C. albicans. Glikogen jest składnikiem odżywczym dla Candida. Dodatkowo bakterie kwasu mlekowego pochwy produkują również glukozę poprzez rozkładanie glikogenu i przekształcanie go w kwas mlekowy, który zakwasza środowisko i wspiera wzrost Candida.
3. Kortykosteroidy
Kortykosteroidy to leki, które leczą zapalenie stawów, astmę, reakcje alergiczne i choroby autoimmunologiczne, takie jak toczeń, sarkoidoza lub choroba zapalna jelit.
Mała dygresja. Miało być o grzybicy układu pokarmowego, ale skoro już jesteśmy przy kortykosteroidach, to wspomnę o jednej istotniej rzeczy. Możesz też należeć do grona osób, które leczą astmę za pomocą wziewnych kortykosteroidów. Masz wówczas większą szansę grzybicę jamy ustnej. Nie zaniedbuj więc zaleceń dotyczących higieny i płucz usta po każdym użyciu inhalatora. A najlepiej umyj zęby. Przy okazji zmniejszysz częstotliwość wizyt u dentysty.
4. Leki na raka
Kandydoza jamy ustnej, gardła i przewodu pokarmowego to częste zakażenia u pacjentów otrzymujących chemioterapię przeciwnowotworową w dużych dawkach i występuje nawet u 40% pacjentów. U tych osób kandydoza błon śluzowych jest powszechna i może prowadzić do inwazyjnego, ogólnoustrojowego zakażenia grzybiczego ze śmiertelnością w zakresie 25–30%.
5. Stosowanie inhibitorów pompy protonowej (IPP)
Wiele badań wykazało, że te leki przyczyniają się do rozwoju SIBO i dysbiozy jelitowej. Nic dziwnego – kwas żołądkowy jest niezbędny do właściwego trawienia i utrzymania porządku wśród bakterii zamieszkujących twoje jelita.
Candida jest jednym z 3 skutków niedokwasoty żołądka i leczenie refluksu IPP w dłuższym okresie czasu zapewni ci także nieprzyjemności ze strony jelit – wzdęcia, biegunki lub zaparcia i gazy. Nie popełniaj więc tych błędów lecząc refluks żołądkowy.
6. Cukrzyca
U osób z cukrzycą typu 1 lub typu 2 poziom cukru jest wyższy niż u osoby bez cukrzycy. Ponieważ candida jest rodzajem drożdży bardzo się cieszy z twojego podwyższonego poziomu cukru rosnąc w siłę każdego dnia. Dodatkowo chorzy na cukrzycę mogą mieć osłabiony układ odpornościowy, co sprzyja przerostowi Candida.
7. Otyłość i niewłaściwa dieta
Osoby z nadwagą i otyłe mają inny skład mikrobioty jelitowej, w tym mają w jelitach więcej niedobrych gatunków grzybów, w związku ze zmianami w metabolizmie lipidów i glukozy. Jeżeli dodatkowo jesz dużo cukru – w tym pieczywo, ziemniaki, owoce – to bardzo intensywnie dokarmiasz grzyby w swoim organizmie.
8. Zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego
Normalna motoryka górnego odcinka jelita składa się z zorganizowanych, powtarzających się ruchów migracyjnych (migrujące kompleksy motoryczne – MMC). Jeżeli masz zaburzoną czynność nerwów i mięśni żołądka jesteś bardziej narażony dysbiozę jelit w tym przerost grzybów. Więc dbaj o to, aby cały twój układ pokarmowy działał jak w zegarku. I rób kupę codziennie rano przed śniadaniem dla szczęścia twoich jelit i całego ciebie.
Jak nie dać się skolonizować grzybom Candida
Możesz spróbować odstawić wszystkie leki. Hmm… niezbyt dobry pomysł.
Jeżeli podejrzewasz u siebie przerost grzybów lub znajdujesz się w grupie ryzyka, to systematycznie wdrażaj kuracje antygrzybiczne.
Zioła
Zioła nie zaszkodzą, a pomogą utrzymać twoje ciało, jamę ustną, jelita i układ pokarmowy w dobrej kondycji. Masz do wyboru kilka sprawdzonych ziół przeciwgrzybiczych.
- Czosnek – zadziała na grzybicę jamy ustnej, układu moczowego, pochwy, układu pokarmowego
- Oregano i tymianek – olejki z oregano i tymianku świetnie poradzą sobie z Candida w układzie pokarmowym
- Cynamon – oprócz tego, że będzie walczył z Candida w twoich jelitach to dodatkowo pomoże w kontroli poziomu cukru we krwi
- Trawa cytrynowa – olejek z trawy cytrynowej poradzi sobie z aftami oraz zadziała zbawiennie na grzybicę skóry i paznokci
- Szałwia lekarska – olejek eteryczny z szałwii sprawdzi się świetnie przy płukaniu ust, o czym wiedziały już nasze babcie, gdy kazały nam płukać usta naparem z szałwii
- Imbir – działa przeciwgrzybiczo na Candida w jamie ustnej, a dodatkowo ma działanie prokinetyczne – czyli pomoże ci chadzać do toalety codziennie rano
- Drzewo herbaciane – olejek z drzewa herbacianego zastosuj profilaktycznie do kąpieli stóp, a gdy już zaczyna coś swędzieć nałóż kilka kropli na wacik i przyłóż w zainfekowane miejsce na skórze
Błonnik
Generalnie jemy za mało błonnika. A jak już zaczynamy na to zwracać uwagę to zapychamy się błonnikiem nierozpuszczalnym. Efekt jest taki, że zamiast uregulować pracę jelit to je zatykamy.
Najlepszym rozwiązaniem jest stosowanie błonnika rozpuszczalnego w postaci psyllium czyli babki płesznik. Zawiera ona niecałe 70gramów błonnika w 100 gramach nasion. Zacznij od łyżeczki od herbaty i powoli zwiększaj ilość do nawet 3 łyżek (do zupy) dziennie. Namaczasz ją w wodzie (nie wygląda zbyt zachęcająco, gdyż tworzy się glut), a następnie dodajesz do koktajlu, owsianki, zupy. Możesz spróbować zjeść gotową miksturę po prostu z kubka, ale uprzedzam, zarówno smak, jak i konsystencja są – oględnie mówiąc – specyficzne.
Dieta
Nie unikniemy rozmowy o jedzeniu. Jesteś tym co jesz więc jedz z głową. Candida rośnie na cukrze, więc ogranicz wszystko, co zmienia się w organizmie w cukry proste. Tak, pieczywo także. Nie musisz całkiem z niego rezygnować, ale nie jedz kanapek w ramach każdego posiłku. Marchewka gotowana i buraki też odpadają. W temacie diety odsyłam do dobrego dietetyka lub nieskończonych zasobów internetu.
Grzybicę leczy się długo, więc lepiej zapobiegać niż leczyć. Codziennie dbaj o siebie, jedz zdrowo i stosuj zioła, a twój organizm będzie pracował jak dobrze zaprogramowana maszyna. Zapewni ci też ogólne zdrowie, dobre samopoczucie, zdrową skórę i dużo energii, którą spożytkujesz na przyjemności, a nie na walkę z przykrościami.
Skorzystałam z fantastycznej pracy i wiedzy zawartej w poniższych materiałach:
- healthline.com/health/fungal-infection#types
- wwwold.pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/2008/Ch_2008.pdf
- ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5291939/
- ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6497318/
- ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3764612/ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4600977/
