Leczenie IBS koncentruje się na radzeniu sobie z przykrymi objawami za pomocą leków, diety i dostosowania stylu życia. Wiele osób uważa, że żywność jest wyzwalaczem określonych objawów IBS. 70-90% osób z IBS ogranicza zatem niektóre pokarmy, aby spróbować zmniejszyć negatywne skutki. Jednym ze sposobów, który zyskał na popularności w ostatnich latach jest stosowanie diety ketogenicznej.
Obecnie najpopularniejszym sposobem leczenia IBS jest dieta o niskiej zawartości FODMAP. Ogranicza ona krótkołańcuchowe, fermentujące węglowodany, które są słabo wchłaniane przez organizm. FODMAPy znajdują się w pszenicy, cebuli, niektórych produktach mlecznych oraz niektórych owocach i warzywach. Węglowodany te powodują zwiększone wydzielanie wody i fermentację w jelitach, które wytwarzają gaz.
Diety o bardzo niskiej zawartości węglowodanów, bezglutenowe, paleo i immunomodulujące są również stosowane w leczeniu IBS. Niestety chociaż dowody na ich skuteczność są mieszane.
Dieta ketogeniczna a IBS i mikrobiota jelitowa
Duży odsetek osób chorujących na IBS ma także dysbiozę jelitową (SIBO lub IMO). Stopień dysbiozy prawdopodobnie zależy właśnie od diety.
W małym badaniu wśród dzieci z IBS wprowadzenie diety o niskiej fermentacji znacząco zmniejszyło nasilenie i częstotliwość bólu brzucha u niektórych dzieci – ale nie u wszystkich. Okazało się, że osoby odpowiadające na tę interwencję dietetyczną różniły się składem mikroflory jelitowej od osób nieodpowiadających na leczenie. Wyniki wskazują, że na skuteczność interwencji dietetycznych może wpływać mikroflora pacjenta.
Jedno 6-miesięczne badanie z udziałem 217 osób powiązało dietę wysokotłuszczową z kilkoma niekorzystnymi zmianami w jelitach. Zwiększył się stan zapalny i zmniejszyły korzystne kwasy tłuszczowe.
Inne badanie z udziałem 23 dzieci z padaczką wykazało, że 3 miesiące diety ketonowej uszkodziły skład mikrobiomu jelitowego w porównaniu z grupą kontrolną.
4-tygodniowe badanie z udziałem 13 osób z IBS z dominującą biegunką wykazało, że dieta ketogeniczna pomogła zmniejszyć ból i poprawić częstotliwość i konsystencję stolca. Pacjenci zgłosili ulgę w objawach IBS-D przez co najmniej dwa z czterech tygodni trwania badania. Co bardziej imponujące, 10 z tych 13 uczestników zgłosiło odpowiednią ulgę przez wszystkie cztery tygodnie. W tej diecie 51% kalorii pochodziło z tłuszczu, 45% z białka, a 4% z węglowodanów. Nie była to zatem typowa dieta ketogeniczna ze względu na sporą zawartość białka. Ale była to dieta zdecydowanie niskowęglowodanowa.
W innym badaniu analizowano mikrobiom okrężnicy w grupie chorych na stwardnienie rozsiane w trakcie leczenia dietą ketogeniczną. Jej skutki w krótkim okresie spowodowały zmniejszenie koncentracji i różnorodności bakterii. Po 6 miesiącach zarejestrowano efekt odwrotny. Znacznie zwiększyło się bogactwo bakterii i nastąpiło przywrócenie funkcji biofermentacyjnych bakterii, wyraźnie upośledzonych u pacjentów ze stwardnieniem rozsianym. Okazało się zatem, że dieta ketogeniczna normalizowała stężenia i funkcje mikrobiomu okrężnicy po 6 miesiącach leczenia.
Badania na zwierzętach wykazały, że przestrzeganie diety ketogenicznej może zwiększyć poziom krążącego GABA, potencjalnie poprawiając objawy depresji. Depresja natomiast często współwystępuje u osób chorujących na IBS. Jednak potrzebne są dalsze badania, aby mieć więcej informacji i danych.
Pomimo popularności diety ketogenicznej, bardzo niewiele badań wskazuje bezpośrednio na jej skuteczność w leczeniu IBS.
Badania sugerują natomiast, że dysbioza jelit może stać się istotna podczas długoterminowej diety ketogenicznej. Zwłaszcza w przypadku braku uzupełniania jej produktami fermentującymi. Dlatego, jeżeli upierasz się przy stosowaniu diety keto, a masz dysbiozę rozważ suplementację pre lub probiotykami. Pomoże to przywrócić „równowagę ekologiczną” mikrobioty jelitowej.
Na co warto uważać przy stosowaniu diety ketogenicznej, gdy masz IBS lub dysbiozę jelit
- Tłuste pokarmy mogą wywoływać negatywne objawy u niektórych osób z IBS.
- Niskie spożycie rozpuszczalnego błonnika może wzmagać zaparcia.
- Dieta ketogeniczna może prowadzić do niedoborów witamin i składników mineralnych. Podobne skutki może wywołać dysbioza jelit, w wyniku której mogą wystąpić niedobory witamin z grupy B, witaminy A, D, E.
- Jeżeli masz cukrzycę skonsultuj się z lekarzem przed rozpoczęciem stosowania diety keto. Niskie spożycie węglowodanów może powodować niebezpiecznie niski poziom cukru we krwi.
10-letnie badanie u dzieci z padaczką na diecie ketogenicznej wykazało, że 65% zgłosiło zaparcia jako częsty efekt uboczny.
Stosując dietę ketogeniczną przy IBS ważne, aby jeść dużo zielonych warzyw liściastych i nasion, a nie skupiać się na tłustym boczku i parówkach. Alternatywnie możesz wziąć suplement błonnika. Pomoże to w zachowaniu dobrej mikrobioty jelitowej oraz ograniczy zaparcia, które przyczyniają się do rozwoju dysbiozy jelit.
Wytyczne dla klinicystów, którzy zarządzają osobami na bardzo niskokalorycznej diecie ketonowej w celu utraty wagi, zalecają suplementację potasem, sodem, magnezem, wapniem, kwasami tłuszczowymi omega-3, błonnikiem babki płesznik oraz witaminami B, C i E.
Skorzystałam z fantastycznej pracy i wiedzy zawartej w poniższych materiałach:
- ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4317767/
- ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2693479/
- pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30075165/
- pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25649120/
- pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30782617/
- ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6344533/
